De Inspectie belastingen, toeslagen en douane (verder: Inspectie btd) is een toezichthoudend orgaan dat rechtstreeks onder het Ministerie van Financiën valt. Aanleiding voor de oprichting van de Inspectie btd was het onderzoek van onafhankelijke deskundigen naar aanleiding van enerzijds de Fraude Signalering Voorziening (FSV) van de Belastingdienst en de (inmiddels afgesplitste) Dienst Toeslagen en anderzijds de Toeslagenaffaire. De Inspectie btd is in januari 2022 officieel van start gegaan.

Inspectie belastingen, toeslagen en douane in het kort

Wat doet de Inspectie btd nu precies? Op hun website is het volgende te lezen:

De Inspectie belastingen, toeslagen en douane toetst of de overheid mensen en bedrijven rechtvaardig behandelt wanneer zij te maken hebben met belastingzaken, toeslagen of de douane. Dat doen wij door mogelijke structurele risico’s te onderzoeken. Daarbij kijken we naar het hele proces van totstandkoming van wetten en regels tot en met de uitvoering daarvan. Met onze onderzoeken en aanbevelingen werken we aan een betrouwbare overheid. (bron: website inspectiebtd.nl)

Inspectie belastingen, toeslagen en douane nader bekeken

Bovenstaand citaat vergt toch wel enige toelichting, om inzicht te krijgen in wat de Inspectie btd nu precies doet en vooral.... hoe zij dat doet.En dus lezen we even verder op de website:

We toetsen of de overheid mensen en bedrijven rechtvaardig behandelt wanneer zij te maken hebben met belastingzaken, toeslagen of de douane. Dat doen wij door mogelijke structurele risico’s te onderzoeken die burgers en bedrijven lopen. Om structurele knelpunten te ontdekken, kijken wij van binnenuit mee naar de processen rondom belastingzaken, toeslagen en de douane. Hierbij kijken we naar het hele proces van totstandkoming van wetten en regels tot en met de uitvoering ervan. Dat doen we op basis van signalen die we daarover binnenkrijgen, of naar aanleiding van eigen risicoanalyses. Om dit te kunnen beoordelen, stellen we in onze risicoanalyses en bij onze onderzoeken in ieder geval de volgende vragen:

Procesgericht werken

Zoals uit bovenstaande citaten blijkt, werkt de Inspectie btd procesgericht. Dat betekent (helaas voor burgers en bedrijven) dat er geen individuele zaken kunnen worden behandeld en dat er geen adviezen mogen worden verstrekt in individuele zaken. Toch zijn ervaringen van burgers en bedrijven wél van belang voor de onderzoeken die de Inspectie btd uitvoert, omdat voor deze onderzoeken juist de input van o.a. burgers en bedrijven nodig is. Zonder praktijkervaringen is het immers onmogelijk om de uitvoering van wet- en regelgeving te toetsen. En het zijn ook signalen vanuit de maatschappij die kunnen bijdragen aan een inventarisatie van welke onderzoeken de Inspectie btd nog méér gaat uitvoeren in de toekomst.

En wellicht goed om te weten..... de medewerkers van de Inspectie btd zijn gewone mensen, net zoals jij en ik. Zij zijn betrokken, gedreven en nemen hun taken serieus. En zij nemen wél de signalen die zij krijgen vanuit burgers en bedrijven serieus. De Inspectie btd is dus zeker een organisatie die het vermelden waard is op deze website!

Edoch........

..... onderaan de streep blijft Inspectie btd óók gewoon onderdeel van het Ministerie van Financiën. En ambtenaren onderling vallen elkaar kennelijk niet af. Dus als puntje bij paaltje komt trekken ze hun handen overal van af. Zélfs als ze in de contacten met en de terugkoppeling naar een individuele burger (welke contacten en terugkoppelingen doorgaans slechts telefonisch plaats vinden -> tip: neem alle telefoongesprekken voor de zekerheid op!) aangeven dat ze onrechtmatigheden (i.c. misbruik van bevoegdheden) hebben gesignaleerd in de processen van de Belastingdienst en ze deze burger hartelijk danken omdat zonder het dossier van deze burger de onrechtmatigheden niet zouden zijn gesignaleerd, zullen ze in schriftelijke uitingen ongegeneerd vermelden dat de terugkoppeling geen betrekking heeft op de casus van de individuele burger. Ook al weten ze dat ze liegen als ze dat schrijven, ze doen het tóch. Het belang van de burger wordt rücksichtlos opgeofferd ten gunste van het eigen belang.

Wanneer na het constateren van procesmatige onregelmatigheden en/of onrechtmatigheden in de processen van de Belastingdienst een schriftelijke terugkoppeling naar de Belastingdienst volgt, klinkt dat voor de burger als een groot goed. En zo wordt het ook gebracht tegenover de burger. Maar verwacht er niet te veel van. Verwacht zéker niet dat de stelligheid waarmee gesignaleerde onregelmatigheden en/of onrechtmatigheden, expliciet benoemd tijdens telefonische terugkoppeling aan individuele burgers, als zodanig terug te vinden zijn in de schriftelijke terugkoppeling die de contactpersoon voor Inspectie btd bij de Belastingdienst in zijn mailbox krijgt. Dán worden er ineens geen spijkers met koppen meer geslagen.

Een aai over de bol voor de Belastingdienst en een mes in de rug voor de burgers dankzij wiens individuele casus onrechtmatigheden in processen bij de Belastingdienst aangekaart konden worden.....

Inspectie btd is opgericht om toezicht te houden op de Belastingdienst, de Dienst Toeslagen en de Douane. Inspectie btd valt rechtstreeks onder het Ministerie van Financiën en dat maakt de medewerkers van Inspectie btd ambtenaren. Ambtenaren die wettelijk (!) verplicht zijn om aangifte te doen bij de Officier van Justitie wanneer zij een ambtsmisdrijf constateren (art. 162 Sv). En ambtenaren van wie je zou mogen verwachten dat ze niet liegen. Helaas is de realiteit anders. Liegende ambtenaren die hun wettelijke verplichtingen niet vervullen..... en zij moeten toezicht houden op de Belastingdienst, om te voorkomen dat drama's zoals de Toeslagenaffaire nógmaals kunnen gebeuren?